Saturday, February 24, 2007



آزبيلتوپ`ا تكليفلر
-------------------------------------------------------------------------------
داداش قاراقويونلو قيزيلباش - ٢٠٠١
-------------------------------------------------------------------------------
ايران بؤيوك ده ييشيكليكلر عرفه سينده دير. حاكيمييتين باشي بير ياندان ايصلاحاتچي-موحافيظه كار چكيشمه سي، او بير ياندان دا خالقين يوكسه له ن ايسته ك و ناراضيليغي ايله اولدوقجا قاريشميشدير. بو گئچيش دؤنه مي، گئج و يا تئز اساسلي و نؤوبتي بير پارتلاييشا نتيجه له نه جكدير. ١٩٧٩ اينقيلابي تجروبه سينين تئكرارلانماسينا ايجازه وئرمه مك اوچون او پارتلاييشا قاباقجادان حاضيرليقلي اولونماليدير. چوخ دا اوزون اولماياجاق بو گئچيش دؤنه مينده هئچ بير ايش بوشونا گؤرولمه مه لي و آتيلان هر بير آدديم، چوخ ياخچي دوشونولموش اوندان سونراكي آدديملار اوچون زمين حاضيرلاماليدير. تورك ميللي دئموكراتيك حركتي يارانميش اينديكي الوئريشلي وضعييتدن بصيرتله فايدالانمالي و بو گئچيش دؤورو قورتاراندا:

أ‌- ميللي روحلو و دئموكرات بيلينجلي كادرلار تربييت ائديلميش،
ب‌- بو دئموكراتيك حركت و ميللي بيلينجله نمه بوتون ايران توركلري آراسيندا گئنيش شكيلده ياييلميش
ت‌- و بوتون جنوبي آزربايجان تورپاقلاري، مركزي-جنوبي ايران و خوراسان توركلري بو حركته قاتيلميش اولماليدير.

يوخسا گينه ده ايراندا بؤيوك بير ده ييشيم باش وئره جك، گينه ده ايران توركلرينين اؤز موستقيل سيياسي تشكيلاتي اولماياجاق، گينه ده جنوبي آزربايجان شاهچيلار، خالقين موجاهيدلري، نئهضت-ي آزادي، جبهه-يي ميللي، توده پارتيسي، خلق-ي موسلمان كيمي فارس-سراسري تشكيلاتلارين آت اويناتديقلاري مئيدانا چئؤريله جك و گينه ده دؤولت ياپيسي و قانونلاريندا آپاريلاجاق يئني ده ييشيكليكلرده، ايران توركلرينين ميللي حاق و ايسته كلري اؤز عكسيني تاپماياجاقدير.

بو دوغرولتودا آزبيلتوپا بير نئچه تكليفيم اولاجاقدير. اصلينده بو دوشونجه لريمين بعضيسي قيسسا وعده لي، بعضيسي ايسه اوزون وعده ليدير و تكجه بير بؤلومو سيزينله علاقه ليدير. اوبير بؤلومونون كيمينله علاقه لي اولدوغونو، دوزو من اؤزوم ده بيلميره م. آمما گينه ده هانسي ايشلرين گؤروله بيله جه يي حاققيندا بير فيكير اولوشسون دييه بونلاري يازيب سيزه گؤنده ريره م:

١- عومومي مساله لر:

منه گؤره ايراندا توركلرين اؤنه ملي درجه ده آسيميله اولدوقلاري فرض ائديلمه لي (گئرچك اولان دا بودور) و بورادان حركتله ميللي اويانيش و ديرچه لمه يولوندا چاليشيلماليدير. ايران توركلرينين تكجه سيياسي حركتلره آغيرليق وئرمه لري اينديليك ضررلي اولابيله ر.

أ‌- ميللي دئموكراتيك حركتيميزين جوغرافي آلاني يئيينليكله گئنيشله نديريلمه ليدير. فعالييت سطحي آزربايجانين چئوره سي (زنجان، همدان، ساوه، قزوين و س. يعني خمسه آزربايجاني و جيبال آزربايجانينا)، گونئي – مركزي ايران (قاشقاي، خمسه -بو طايفايا هميشه بئش اويماق دئمه ليييك-، و س. نين اولدوغو يئرلر) و خوراسانا ياييلماليدير. (باخينيز آشاغيدا "انينه بويونا ياييلماق"ا).

ب‌- ميللي دئموكراتيك حركتيميز سورعتله درينله شديريلمه لي، چئشيدلي خالق قوروبلاري، گنجلر، اؤيره نجيلر، آيدينلار، قادينلار، شهه رليلر، كندليلر، ائل اويماقلار (طايفالار، ائلات)، رووحانيلر، دؤولت آداملاري و .... آراسيندا ياييلمالي، بونون يوللاري آختاريلماليدير.

ت‌- هر ساحه ده (ژورناليست، سيياسي آناليست، صنعتچي، روحاني، حوقوقچو و...) ميللي دئموكراتيك روحلو كادرلار يئتيشديريلمه لي، وار اولانلار ميللي حركتيميزه جلب ائديلمه لي، هر ساحه ده درنه كله شمه و تشكيلاتلانماغا باشلانيلماليدير.

ث‌- توركلر حاكيمييتين ايچ سيياسي چكيشمه لرينه قطعييتله قاريشمامالي (بو، موستقيل تورك ميللي حركتينين تشكيلينه، اونو ايكينجي پيلانا ايته له يه ره ك منفي تاثير گؤرسه ده ر)، ايرانين سيياست صحنه سينه، اؤز ميللي منافئعيميزي اساس آلاراق، قطعيين موستقيل شكيلده گيرمه لي، هئچ بير جيناحا اينديليك آكتيو شكيلده دستك وئرمه مه لي. چونكو قارشي جيناح ميللي حركتيميزه ضربه وورماغا قالخيشابيله ر. بونون نتيجه سي ده چوخ چتين شراييطده چيخارديلان مووجود بير نئچه درگي و درنه يين اؤز اليميزله باغلاديلماسي اولابيله ر. قيسسا واخت و آز انئرژيميزي ايصلاحاتچي-موحافيظه كار داعواسيندا بوشا خرجله مه مه لييك.

ج‌- شوبهه سيز دئموكراسي حركتينين گوجله نمه سي و رئفورملارين گئرچكله شمه سي بيزيم خئيريميزه دير. (بيزه ياشاما فورصتي وئره ر). بيز اونلارين گئرچكله شمه سي اوچون آكتيف اولاراق طرف توتماماقلا بيرليكده، رئفورميستلري دولايلي شكيلده دستكله مه لييك.

ح‌- ايرانين سيياست صحنه سينده، منطقه ده وار اولان كورد حركتي كيمي، اؤز موستقيل و دئموكراتيك شوعارلارييلا موستقيل و دئموكراتيك تورك حركتيني اولوشدورماليييق. بونا گؤره ده سراسري ايدئولوژيلره قوشولمامالي، اونلاري ميللي مساله يه قاريشديرمامالي و اونا اوستون توتمامالييق. بو ايدئولوژيلرين يئلپييي پان توركيسم، سوسيياليسم و ايسلامدان دئموكراسييه قده ر گئنيش اولابيله ر.

خ‌- هم ايصلاحاتچي، هم موحافيظه كار و هم بونلارين ائشييينده كي فارسي ميللي-مذهبي و لاييك سيياسي گوجلر آراسيندا ميللي حركتيميزه موتتقفيقلر قازانماق، دئموكراتيك بيلوك اولوشدورماق و اونو گئنيشله نديرمه يي هدف آلمالي.

د‌- خوصوصييله خاتمي كيمي ايقتيدارسيز مقاملارا يازيلان آچيق مكتوبلارين پيروپاقاندادان باشقا هئچ بير عملي فايداسي يوخدور. تورك ميللي حركتينين خالق آراسيندا گئنيش شكيلده كؤك سالماديغي، گوجلو سيويل-سيياسي تشكيلاتلارا صاحيب اولماديغي بير شراييطده، بئله مكتوبلارين تئز تئز يازيلماسي، ديققتلري اولمايان ميللي تورك حركتينه چكه بيله ر، دؤولتي لوزومسوز يئره تشويشه سالابيله ر و ميللي ديرچه ليش حركتيميزه ضربه وورماسينا سبب اولابيله ر. منجه باشقا سيويل مئتودلار آختارمالي و بو يازيشما مئتودوندان تكجه پيروپاقاندا ويا خامنه يي-خاتمي (موحافيظه كار-ايصلاحاتچي) رقابتيندن يارارلانماق اوچون ايستيفاده ائتمك داها منطيقليدير.

ذ‌- هامينين خوصوصييله گنجلرين زهله سي گئتدييي خامنه يي كيمي ديني مقاملاري مدح ائتمكدن و يا اونونلا تورك حركتي آراسيندا باغ ياراتماقدان اوزاق دورماليييق:

١- بيرينجيسي خامنه يي و تمثيل ائتدييي سيياسي دوشونجه نين يولون سونونا ياخينلاشديغي، سونوندا دا اوتوزان طرف اولاجاقلاري اينديدن بلليدير.

٢- ايكينجيسي نئجه مشروطييت زامانيندا دئموكراسييه قارشي گله ن قاجارلارين تورك (تورك) اولماسي، او واختين ايرانيندا و تشكيل تاپماقدا اولان فارس ميلليتچيلرينده توركلوك و توركلويه قارشي چوخ بؤيوك بير نيفرت و آنتي پاتي حيسسي ياراتميش ايدي- كي تاثيرلري گونوموزه دك داوام ائدير- بوگون ده خامنه يي، ميشگيني، خالخالي و حسني كيمي گله جه يي اولمايان سفيه و منفور شخصلرين وارليغي ايراندا توركلوك و توركلويون علئيهينه دير.

٣- آيريجا دونيادا آزادليغين باش دوشمني ائعلان ائديلميش خامنه يي`دن تورك ميللتينه آزادليق وئره جه ييني اومماق ساده لووحلوق اولار. او، آزادليقلاري تامين ائتمك ايسته سه يدي، گئچميش ٢٢ ايلده ائله ردي.

اونون كيميلرله تورك حركتي آراسيندا هر هانسي بير باغ قورولماماليدير. ترسينه تورك ميللي حركتينه گوج و پيرئستيژ قازانديرماق اوچون، رئفورميست و دئموكرات تورك روحانيلري تاپيپ ميللي حركته جلب ائتمه لي و اونلاري اؤن پيلانا چيخارتماليييق. ائله بونا گؤره ده آذبيلتوپ يازيلارينين باشليغيندا خامنه يينين "آذربايجان سر ايران است" سؤزونه يئر وئرمه نيزي دوغرو بولمورام. حتتا اويغون بير واختدا خامنه يييه "آذربايجان ايرانين باشيدير، اونو ديلسيز بيراخماياق!" باشليقلي بير مكتوب دا يازيلابيله ر.

٢- انينه بويونا ياييلماق

أ‌- سون ايللرده گؤروله ن ايشلر نتيجه سينده زنجانين آزربايجانين بير پارچاسي اولدوغو گئرچه يي مووففقييتله تثبيت ائديلميشدير. بوندان سونراكي ايش:

١- آزربايجانين پئريفئر اوستانلاري همدان، مركزي، قوم، قزوين و تئهران اوستانلارينين توركلرله مسكون اولان بؤلگه لرينين يعني خمسه و جيبال آزربايجاني (آذربايجان خمسه، آذربايجان جبال) آزربايجانين بيره ر پارچاسي اولدوغو گئرچه يني تثبيت ائتمك، اورالاري آزربايجانا ائنتئگره ائله مك. بوراداكي دوشونجه بودور: توركلرله مسكون اولان يئرلر آزربايجانا عاييددير.

٢- كوردلرين غربي آزربايجان اوستانينين كوردلرله مسكون اولان بؤلگه لرينه موكرييان كوردوستاني (كردستان مكريان) دئديكلري كيمي، بيز ده بو منطقه لرين توركلرله مسكون اولان بؤلگه لرينه تاريخي آدلاريني يعني خمسه و جيبال آزربايجاني (آذربايجان خمسه، آذربايجان جبال) دئمه ليييك و بو آدي يايقينلاشديرماليييق.

٣- بير ده فعالييت سطحيني مركزي-جنوبي ايران و خوراسانا يايما، بورالارين توركلريني ايرانداكي عوموم تورك ميللي حركتينه قاتاراق حركت آلانيني گئنيشله تمك، گوجونو آرتيرماق.

ب‌- جنوبي آزربايجانين پئريفئرينده تورك-فارس خططينه يعني قزوين، همدان، تئهران، قوم و مركزي اوستانلارا خوصوصي اؤنه م وئريلمه ليدير. بورالارداكي يئرلي توركلوك-توركچولوك عؤمرونون سون گونلريني ياشايير و يوخ اولماق اوزره دير. ايلك مرحله ده هر اوستانين لاپ چوخ تورك نوفوسا صاحيب بير نئچه شهه رينه شئعر، ديل، فولكلور، موزيك و سوسييال درنه كلر آچيلمالي، هئچ اولماسا بير توركجه قزئت نشر ائديلمه لي، توركلرله مسكون شهه رلرده شهه ر شورالاري ايله ايرتيباطا گئچيلمه ليدير. قزئتلرده "آزربايجان جوغرافيياسي"، "آزربايجانين اونودولموش شهه ري" كيمي باشليقلار آلتيندا مثلن همدان اوستانينداكي تورك شهه رلري ويا ساوه حاققيندا يازيلار يازيلابيله ر، آزبيلتوپ سايتيندا آزربايجان شهه رلري ايچينه اراك و ساوه ده علاوه ائديله بيله ر.

ت‌- خوراسان اوستاني و مركزي-گونئي ايراندا توركلرله مسكون يئرلرده اوخشار درنه كلر آچيلمالي، داها اؤنجه دن آچيلانلارلا علاقه قورولمالي، شهه ر شورالاري ايله ايرتيباطا گئچيلمه ليدير. بورانين توركلري حاققيندا قزئتلرده سئري يازيلار چيخمالي، اونلارين دا ميللي و مدني ايسته كلرينين سئوييه سي يوكسه لديلمه ليدير. بوتون مدني و ادبي تؤره نلره حتتا ستتارخان، خيياباني و س. ني آنما مراسيمينه پئريفئر، مركزي-جنوبي ايران (قاشقاي ائكسكيلاوي)، خوراسان (افشار ائكسكيلاوي) تورك (تورك)لري ده دعوت ائديلمه ليدير.

ث‌- قوزئي خوراسان ائكسكيلاويندا و گونئي ايراندا قاشقاي ائكسكيلاويندا آراشديريب ان چوخ تورك نوفوسا صاحيب اولان بيره ر شهه ر بليرله نمه لي (مثلن سيرايلا قوچان، فيروزآباد) و بو ايكي شهه ر بوندان سونرا خوراسان توركلري و گونئي توركلرينين مركزلري كيمي تقديم ائديلمه لي و بو ايكي شهه رده هئچ اولماسا بيره ر توركجه قزئت نشر ائديلمه ليدير.

ج‌- كورد-تورك خططي بركيديلمه ليدير. غربي آزربايجاندا توركلرله مسكون يئرلره، سايين قالا، سولدوز و س. ، كوردوستان، كيرمانشاهان و همدان اوستانلارينداكي سونقور، قوروه، بيجار، كنگاور كيمي تورك يئرله شيم مركزلرينه خوصوصي ديققت يئتيريلمه ليدير. اورالارداكي توركلرله علاقه قورولمالي، اونلاري درنه كلشديرمه لي و حاقلاريندا قزئتلرده تئز تئز يازي يازيلماليدير.

ح‌- موكرييان (مكريان) اوستانينين قورولماسينا –كي بؤيوك ائحتيماللا بئله ده اولاجاقدير- حاضيرليقلي اولمالي و بو دورومدا غربي آزربايجانداكي تورك شهه ر و كندلريندن هئچ بيريسينين يئني تشكيل تاپاجاق موكرييان اوستاني ايچينده قالماماسينا سعي گؤرسه ديلمه ليدير. بونا گؤره اينديدن بورانين توركلري اوزه رينده چاليشمالي، اورالارداكي توركلرله تماسا گئچيلمه ليدير. قزئتلرده اونلارين آزربايجان اوستانلاريندا قالماق ايسته ديكلري دؤنه دؤنه يازيلمالي، بير ياندان كوردوستان اوستانينداكي تورك يئرله شيم مركزلرينين كوردوستاندان آيريليب زنجان و همدان اوستانلارينا باغلانماق ايسته ديكلري، او بير ياندان دا همدان و زنجان اوستانلارينين آزربايجان اوستانلاري اولدوقلاي مووضوعسو ايشله نمه ليدير.

خ‌- اگر موكرييان اوستاني غربي آزربايجانداكي تكجه كورد بؤلگه لريندن تشكيل تاپاجاقسا و تورك شهه ر و كندلرينين هاميسي غربي آزربايجاندا قالاجاقسا، بو شرطلرده منجه موكرييان اوستانينين قورولماسي تورك ميللي حركتي اوچون چوخ موثبت بير حاديثه ساييلابيله ر. چونكو:

١- توركلرله كوردلرين عئيني ايداري واحيدده يئر آلمالاري توركلري كورد قورخوسوندان اؤتورو، مركزي فارس دؤولته ياخينلاشديرير و موللا حسني كيمي سفيه لري باشيميزا موسللط ائلير.

٢- اينقيلابين ايلك ايللرينده فارس شووئنيسمي كوردلرين دئموكراتيك ميللي حركتيني تاسسوفله توركلرين الييله ازدييي ده اونودولماماليدير. فارس شووئنيسمينين ايسته يي ده بودور كي اؤزو بير قيراغا چكيليب، توركلر اصيل پروبلئم اولان فارسلاري اونودوب يئرينه كوردلرله اوغراشسينلار.

٣- آيريجا يوگوسلاوييا و سووئتلرين تجروبه سي ائتنيك آنكيلاولارين هميشه پروبلئم قايناغي اولدوغونو گؤرسه دير.

٤- توركلر گله جك فئدئرال و يا موستقيل آزربايجان تورپاقلاريندا ائتنيك كورد آنكيلاوي ياراتماق يئرينه همدان، قزوين، تئهران، گيلان، قوم و مركزي اوستانلاردا قالميش توركلرله مسكون خمسه و جيبال آزربايجان تورپاقلاريني اؤزلرينه ائنتئگره ائتمه لي و قورتارماليديرلار.

ايران اوچون دئموكراتيك و عومومي پرئنسيب بودور: توركلرله مسكون اولان يئرلر آزربايجانا داخيلدير و توركلرله مسكون اولمايان يئرلر آزربايجانا داخيل دئييلدير.

٣- سيويل قوروملار

دؤولت آپاراتينداكي تورك مقاملار، دين آداملاري (روحانيلر) و قانوني سيويل قوروملارلار سيستئماتيك و اورگانيك علاقه لر ياراديلماليدير. بو رابيطه لرين مووضوعو آشاغيداكيلار اولابيله ر:

أ‌- توركلرله مسكون شهه رلرده شهه ر شورالاري و بلدييه لرله سيخ علاقه لر قورولماليدير:

١- تورك ديل و موسيقي كورسلارينين آچيلماسي،
٢- خييابان و محلله لره تورك آدلارينين قويولماسي،
٣- آدليملارين هئيكللرينين تيكيلمه سي، مزارلارينين و تاريخي تيكينتيلرين مرممتي،
٤- اوشاقلارا تورك آدلارين قويولابيلمه سي قاباغينداكي ايداري مانئعه لر،
٥- رادييو-تئلئويزييون پيروقراملارينداكي تورك ديلينين كئيفييتي و بو پيروقراملارين موددتيني آرتيرماق،
٦- فئستيوال، ايلدؤنومو و آنما مراسيملري ترتيبله مك و س.

ب‌- خوبره گان (خبرگان) و شورا مجليسينده كي تورك ميللت وكيللري ايله سيخ علاقه لر قورولماليدير. ايرانين ائرمنسيتانلا هامييا ضررلي اولان خاريجي سيياستي، پ. ك. ك. نين غربي آزربايجاندا ياراتديغي تهلوكه، آزربايجانين ائكونوميك پروبلئملري و آناياسانين تانيديغي ميللي حاقلاردان محرومييتي كيمي مووضوعلاردا.

ت‌- شيعه دين آداملاري خوصوصييله آزربايجانداكي روحانيلر و دين مدرسه لري ايله علاقه لر ياراديلماليدير. اونلارا ائرمني و كورد دين آداملارينين ائرمني و كورد مساله سي ايله اولان موثبت مووضئعلري و س. خاطريلاديلمالي، ائتنيك آزربايجانداكي شيعه طلبه مدرسه لرينه توركجه چاپ اولموش نشرييه و دين كيتابلاري، قورآن و س. گؤنده ريلمه ليدير.

ث‌- فارس ميللتي، رئفورميست و دئموكرات آيدين و سيياسيلرينه پيروپاقاندايا، انتئلئكتوئل و سيياسي دستكلريني قازانماغا اهممييت وئريلمه لي،

ج‌- ايرانداكي اينسان حاقلاري درنه كلري ايله داييمي و آكتيف شكيلده ايرتيباط قورولماليدير.

٤- قزئتلر

گؤرونه ن او كي بوندان سونرا تئز تئز توركجه چيخان قزئتلر باغلاديلاجاق. بو دورومدا:

أ‌- يازيلاردا شوعار وئرمك، دئكلاراتيف اولماق، يالوارماق، سيزلاماق، گيلئيله نمك، تهديد ائله مكدن اوزاق دورماليييق. ايرانداكي تورك ميللي حركتي و دؤولت آراسينداكي بوگونكو گوج تارازينا باخاندا، بو مئتودلارين دؤولت اوزه رينده هئچ بير تاثيري اولانماياجاغي، اونو هئچ بير ميللي رئفورما مجبور ائله يه نمه يه جه يي آيديندير. آنجاق ياخچي تشكيلاتلانميش، بئين الخالق اينسان حاقلاري تشكيلاتلارينين دسته ييني آرخاسينا آلميش، گوجلو بير خالق حركتي بو دؤولتله چنه ووروب اونو رئفورما مجبور ائده بيله ر.

ب‌- يازيلاردا هميشه دئموكراتيك پيرنسيپلره باغلي، عيرقچيليكدن ايراق، عومومي دانيشماقدان اوزاق، كونكرئت و آچيق اولمالي و كئيفييته اهممييت وئرمه ليييك. فارس شووئنيسمي تئرمينولوژيسيني ايشله تمه مه لي و اونون يئرينه اؤز ميللي دئموكراتيك تئرمينولوژيميزي يايقينلاشديرمالييق. مثلن تورك نشرييه لرينده ملت ايران ويا قومهاي ايران تركيبلري هئچ واخت ايشله ديلمه مه ليدير، اونلارين يئرينه مردم ايران، و گروههاي قومي يئرينه ايسه گروههاي ملي ويا گروههاي ائتنيك يازيلماليدير.

ت‌- تورك آيدينلار اؤز يازيلاريندا كيلاسيك دوشونجه لري تيكرارلاماقدان ال چكمه لي (توركلرين ايرانين بوتونلويويون قوروما، فارس ديليني يايما و ايسلامين بئيضه سي اوچون ساواشديقلاري ناغيللاريندان) بو مووضوعلارا هئچ گيرمه مه ليديرلر. چونكو مقاملار اوچون بونلارين ايينه اوجوجا ده يه ر و معناسي يوخدور. ترسينه اونلار بونلارين هئچ بيريسيني ائله مه ميش ائرمنيلرله ايتتيفاقا گيريبلر. توركلر بونلاري ائله مه سه يديلر ده، گينه ده ايران وطنداشي اولدوقلاري و اينسان حاقلاري گره يي فارسلارلا برابر حاقلارا صاحيب اولمالييديلار. حركتين باشلانقيج نوقطه سي وطنداشليق و ايسنان حاقلاري پرنسيبلري اولماليدير.

ث‌- آيريجا ايراندا ميللي بير واحيد كيمي اورتايا چيخابيلمك اوچون، فارسلارلا اولان بنزه رليكلريميز دئييل، (چونكو بونلار بيزيم آسيميلاسييونوموزو آسانلاشديران فاكتورلاردير)، اونلارلا آراميزدا اولان لاپ كيچيك فرقلريميزي بئله، اوستو اؤرتولو اولسا دا، تاكيد ائتمه ليييك. بو فرقلريميز ديليميز، توركي دونياسينا داخيل اولماغيميز، سيياسي عنعنه و سوننتيميز (دئموتكراتليق)، مذهب فرقيميز (بيزده فارسلاردا اولمايان علويليك و لاييك جعفريليك واردير اونلاردا ايسه ايمامي شيعه ليك)، ميللي عادتلر، بايراملار (خيدير نبي)، دستانلار (دده قورخود، كوراوغلو، اصلي كرم)، موزيك، عاشيقلاريميز و س. دن عيبارتدير.

ج‌- باغلاديلان قزئتلر يئرينه خوصوصييله زنجان، اورمو و تئهران كيمي ايستراتئژيك شهه رلرده تئزليكله يئنيلري آچيلمالي، مدني آيدينلانمادا داوامليليق هميشه قورونماليدير.

ح‌- قزئتلرده ايرانين خاريجي سيياستيني (آزربايجان و ائرمنسيتان، پ. ك. ك. ايله اولان علاقه لريني) عئلمي شكيلده سورغولامالي، حاكيمييتي بؤلمك اوچون شيعه تورپاقلارينين (قاراباغ) الدن گئتدييي و دؤولتين بونا قارشي ساكيت قالديغي مووضوسو تبليغ ائديلمه ليدير.

خ‌- چئشيدلي قزئتلرده عئيني مووضوعلاردا چيخان اوريژينال مقاله لر كيتاب حاليندا چاپ اولونابيله ر.

د‌- تاثير آلانيني گئنيشله تمك اوچون، سراسري فارس قزئتلره توركجه چيخان قزئت، نشرييه و كيتابلارين ائعلاني وئريله بيله ر.

ذ‌- ايران تورك يازار و ژورناليستلر بيرليييني قورماغين واختي چاتميشدير. ايرانداكي مووجود موساعيد سيياسي آتموسفئر، ١٠٠`ه ياخين تورك قزئتين چيخماسي، بونلارين تئز تئز باغلانديقلاري، بو قزئتلرده يازانلارين هم عومومي ژورناليسم مسلكي، هم ده توركجه يازماق و آزربايجاندا ايشله مكدن دولايي اؤزلرينه خاص اولان مساله لري اولدوغوندان اؤتورو، بو بيرلييين قورولماسي واجيبدير. بو بيرليك آيريجا توركلرين مساله لريني سيستئماتيك و داها يوكسك بير سوييه ده ايران ايچي و ائشييينده اينسان حاقلاري تشكيلاتلارينا چاتديرماق اوچون ده لازيمدير.

٥- اينتئرنئت

آذبيلتوپدا اينتئرنئتدن داها آكتيف شكيلده يارارلانماق اوچون خوصوصي كوميته قورولمالي، آذبيلتوپ ايران توركلرينين بيلگي آنبارينا چئؤريلمه ليدير:

أ‌- آذبيلتوپدا اؤنه ملي تورك نشرييه، قزئتلرين اهممييتلي و اوريژينال مقاله لرينه، بونلارين هاميسينين اي-مئيل و پوست آدرئسلرينه يئر وئريلمه ليدير.

ب‌- خوراسان، مركزي-گونئي ايران توركلرينه، خمسه و جيبال آزربايجانا، تاريخده كي توركي تورك سولاله لره (قاجار، افشار، صفوي، آغ قويونلو، قاراقويونلو، ائلخانلي، جالاييرلي، سلجوقلو و س.) و شاهلارينين ليستينه، تورك تورك دؤولتلرين خريطه لرينه يئر وئره بيله رسينيز. اساس بودور: ايراندا حاكيم اولموش بوتون توركي دؤولتلر (غزنه ليلر، خارزمشاهلار، سلجوقلولار و س. )، و توركي اولسونلار ويا اولماسينلار آزربايجاندا قورولموش بوتون دؤولتلر پروتو-تورك و آزربايجاندا قورولموش اولان بوتون توركي دؤولتلر (قاراقويونلو، صفوي، قاجار، افشار و س.)، تورك دؤولتلريدير.

ت‌- ايران توركلري و جنوبي آزربايجانلا علاقه لي هفته ليك ويا آيليق خبر بولتنلري دوزه لديلمه لي،

ث‌- آسورو-ائرمنيلرين اورمو-سالماس-خويدا تؤره تديكلري تورك قتل-ي عاميني آذبيلتوپا قويابيله رسينيز.

ج‌- تورك ميللت وكيللري، ايرانداكي آزربايجانلا علاقه لي باشقا قوروم و درنه كلرين آد و اي مئيل آدرئسلري وئريلمه لي،

ح‌- داها گئنيش كوتله يه خطاب ائده بيلمك اوچون سايت فارس ديلينده ده حاضيرلانماليدير. بو هم فارسلارا، هم توركجه يازيب اوخوماغي بيلمه يه ن توركلره، همده اصلن تورك اولوب فقط آسيميلاسييون سيياستي نتيجه سينده تورك ديليني دانيشابيلمه يه ن، باشا دوشمه يه ن يوزمينلرله ايرانلي اوچون لازيمدير. خاطيرلاديرام كي پ. ك. ك. نين بئله اينتئرنئتده اونلارجا توركجه حتتا فارسجا سايتي واردير.

٦- حوقوق كوميته سي

ميللي حاقلارين دؤولت طرفيندن ايخلاليني بلگه له مك اوچون حوقوق كوميته سي قورولماليدير. بو كوميته نين وظيفه لري:

أ‌- ايران دؤولتينين يئرينه گتيرمه سي لازيم اولان آمما يئرينه گتيرمه دييي وظيفه لري ايكي بؤلومده بليرله مك:

١- ايرانين ايمضالاديغي اولوسلارآراسي آنلاشمالارا گؤره
٢- ايرانين آناياساسي كيمي اؤز قانونلارينا گؤره

ب‌- بو ايخلالاري تعقيب ائتمك، قزئتلرده چاپ ائتمك،

ت‌- ايرانداكي اينسان حاقلاري درنه كلري ايله سيخ علاقه قورماق،

ث‌- باغلاديلان هر بير قزئته يله علاقه لي حوقوقي موجاديله يه داوام ائتمه لي، هميشه بير اوست محكمه يه باش وورمالي و بوتون بونلاري دا اينسان حاقلاري درنكلرينه و قزئتلره اينتيقال ائتديرمه لي،

ج‌- ايخلاللار حاققيندا ايلليك راپورلار حاضيرلاماق (آنا ديلين تدريس اولونماماسي، اوشاقلار و ايش يئرينه تورك-تورك آد ياساغي، تئلئويزييون پيروقراملارينداكي تحقير، باغلاديلان تورك قزئتلر، يخديريلان و يا رئستوره ائديلمه يه ن تاريخي تيكينتيلر، تاريخ و جوغرافي يئرلرين تورك-تورك آدلارينين ده ييشديريلمه سي و س.). بو ايلليك راپورلاري مئدييا، سيياسي پارتيلر و اينسان حاقلاري درنه كرينه چاتديرماق.

ح‌- ايران قانونلاري چرچووه سينده بو ايخلاللار اوچون محكمه لرده داعوا آچماق (مثلن آنا ديللرين تدريس ائديلمه مه سي اوچون وزارت آموزش و پرورش علئيهينه، اوشاق آدلاريني قويمادا چيخارتديغي چتينليكلر اوچون ثبت احوالا قارشي داعوا آچيلماليدير، ايشله تدييي پوزوق ديل اوچون صدا و سيمايا)،

خ‌- آناياسانين ١٥ ، ١٩ مادده لرينه اوداقلانماق، هم حاكيمييت ايچينده دؤولتده و هم اونون ائشييينده (خوصوصن ايران تورك توركلرينين اؤزونده) وار اولان مانيعه لري آيدينلاشديرماق.

٧- آكتيويته لر

أ‌- ايلليك اؤدول تؤره نلري حاضيرلاماق. بو تؤره نلر اوچ بؤلومده اولماسينا ديققت ائديلمه ليدير:

١- آذربايجان
٢- جنوبي-مركزي ايران (قاشقاي ائكسكيلاوي)
٣- خوراسان (افشار ائكسكيلاوي).

ب‌- هر بؤلومده ان ياخشي ژورناليست، يازار، شاعير، آراشديرماچي، عاشيق، تئآتر اويونچوسو، سينئماچي، ميللي مدنييتيميزه خيدمت ائتميش شهه ر شوراسي عوضوو ويا روحاني و س. يه بيره ر اؤدول وئريلمه ليدير.

ت‌- بوتون مدني و ادبي تؤره نلره، حتتا ستتارخان، خيياباني و س. نين آنما مراسينينه پئريفئر (خمسه و جيبال آذربايجاني)، مركزي –جنوبي ايران (قاشقاي ائكسكيلاوي)، خوراسان (افشار ائكسكيلاوي) توركلري ده دعوت ائديلمه ليدير

ث‌- يونسئكو طرفيندن فئورال ٢١ دونيا آنا ديللري گونو ائعلان ائديلميشدير. بو گونده فئستيوال، كونفئرانسلار گئچيرتمك.

ج‌- 27 اسفند ماه ائرمني و آسورولارين توركلري قتل-ي عام ائتديكلري و جيلوولوق اولاراق بيلينه ن حاديثه لرين ايل دؤنومونو توتماق، اورمو و سالماسدا يئريييش، كونفئرانس، سئمينارلار ترتيبله مك.

ح‌- بير نئچه ميللي فئستيوال و بايرام اولوشدورماق، اونودولانلاري ديرچه لتمك (خيدير نبي بايرامي-٦ ماي، بابك قيزيل اه يين گونو، آنا ديلي گونو- ٢١ فئورال، آشيق فئستيوالي، جيلوولوق حايثه لري-١٧ مارس، تورك طايفالار-ائل-اويماق گونو، ٢١ آذر گونو و س.). بو فئستيواللار هر ايلين ثابيت و عئيني بير گونونده، ده ييشيك آزربايجان شهه رلُرينده (بيري زنجان، بيري اورمو، بيري ساوه و س.) اولماليدير. بو گونلرين بوتون ايران ميللتلرينه دئييل، تكجه ايران توركلرينه مخصوص اولماسينا، يعني ميللي كاراكتئر داشيماسينا ديققت ائديلمه ليدير.

خ‌- باشقا ميللي-ائتنيك قوروپلارلا (بلوچ، كورد، لور، توركمن، عرب و س.) ايراندا هر ايل غئير-ي فارس ديللري كونگره سيني قورماق.

٨- فرهنگيستان

اوزون وعده ده " فرهنگستان زبان، ادب و هنر تركي"ني قورماق. بو تشكيلاتين اساسي وظيفه سي توركجه نين رسمي دؤولت ديلي اولابيله جك سوييه يه گتيرمك اوچون ماددي شراييطي ياراتماق اولماليدير. بو ماددي شراييط آراسيندا بير سيرا تمل متينلرين چاپ اولونماسي دا واردير. مثلن:

أ‌- اوشاق ادبيياتي، درسليكلر، درگيلر (چوخ ساييدا و بوتون ايران سطحينده).

ب‌- كيلاسيك متينلر (نسيمي، جاهانشاه، فوضولي، ختايي، نباتي، مؤعجوز، دده قورخود، كوراوغلو، اصلي-كرم و س.)،

ت‌- كيچيك، اورتا، بؤيوك سؤزلوكلر (توركجه-فارسجا، فارسجا-توركجه، اينگيليسجه-توركجه، توركجه-اينگيلسجه، توركجه-فيرانسيزجا، فيرانسيزجا-توركجه، عربجه-توركجه، توركجه-عربجه، آلمانجا-توركجه، توركجه-آلمانجا و س.). آذربايجان رئسپوبليكاسيندا چاپ اولونان سؤزلوكلر عرب اليفباسينا چئوريله ره ك چاپ اولونابيله ر.

ث‌- پئريفئر (همدان، مركزي، ، قزوين، تئهران اوستانلاري)، مركزي-گونئي ايران، خوراسان، ائل-اويماق (قاشقاي كيمي طايفالار) شاعيرلرينين اثرلريني چاپ ائتمك،

ج‌- ايران آزربايجاني-ايران توركلري ايله علاقه لي قوزئيده چاپ اولونموش اساس مرجع كيتابلاري، آنسيكلوپئديلري عرب اليفباسييلا چاپ ائله مك،

ح‌- گئچميشده ايراندا چاپ اولونموش توركجه قزئت، مثلن مشروطه دؤورونده، خيياباني زامانينداكيلاري ميللي حؤكومتده، موجللد حاليندا چاپ ائتمك،

خ‌- خلجيستاندا ان چوخ خلج نوفوسا صاحيب شهه ريني اورانين مركزي اولاراق تثبيت ائتمك، توركي ديللريندن اولان خلج ديلينده و خوراساندا خوراسان توركجه سينه صاحيب چيخماق، يوخ اولماقدا اولان بو ايكي ديل و لهجه يله قزئت چيخارتماق، يازيلي اثرلريني توپلاماق، چاپ ائتمك،

د‌- ايران تورك تئآتر و سينئما صنعتچيلري بيرليييني قورماق. ايلليك تؤره نلرده مشهور تورك سينئماچي، تئآترچيلارا اؤدوللر وئرمك (جعفر پناهي، يدالله صمدي، حتتا گوگوش و س.).

سون

Labels:

0 Comments:

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home